ถ้าพูดถึงจัดฟันโลหะแบบที่ไม่ใช้ยางรัด หรือการจัดฟันแบบ Self-ligate ทุกท่านอาจจะไม่ค่อยคุ้นหูเท่าไร แต่ถ้าพูดว่าจัดฟันแบบดามอนน่าจะคุ้นหูกว่า
ความจริงแล้วดามอน คือชื่อยี่ห้อครับเครื่องมือจัดฟันชนิดนี้มีหลายแบรนด์ที่ทำขึ้นมา โดยใช้หลักการใหญ่เดียวกันคือ เหล็กที่ติดฟัน( Bracket )มีประตูที่เปิดปิดได้ แต่ที่นิยมที่สุดจะเป็น ดามอน( Damon )
ซึ่งเป็นทางเลือกสำหรับผู้ที่ ไม่ได้ต้องการเปลี่ยนสียาง เจ็บน้อยกว่า และฟันเคลื่อนได้เร็วกว่าในบางเคส แต่เครื่องมือจัดฟันชนิดนี้จะมีราคาสูงกว่าแบบการจัดฟันโลหะธรรมดาที่ใช้ยางรัด
บทความที่เกี่ยวข้อง จัดฟันแบบไหน เหมาะกับเรามากที่สุด ดัดฟันครั้งแรกต้องจ่ายเท่าไร อัพเดต2025
การจัดฟันแบบโลหะแบบไม่ใช้ยางรัด คืออะไร?
คือการจัดฟันรูปแบบหนึ่งซึ่งอุปกรณ์ที่ยึดติดกับฟันเป็นสีโลหะ (Metal Braces) ซึ่งจัดฟันโลหะก็จะแบ่งได้เป็น 2แบบ ที่นิยมคือ จัดฟันโลหะที่ใช้ยางรัด และจัดฟันโลหะแบบที่ไม่ใช้ยางรัดซึ่งชื่อที่คุ้นเคยคือจัดฟันแบบดามอน (Damon) แต่วันนี้เราจะพูดถึงจัดฟันโลหะแบบที่ไม่ใช้ยางรัด หรือแบบSelf-ligateกันครับ
จัดฟันโลหะแบบที่ไม่ใช้ยางรัด
จะมีส่วนประกอบหลักๆอยู่ 2 ส่วนคือ
1.อุปกรณ์ติดกับตัวฟัน (Bracket) ที่สามารถเปิด-ปิดได้
2.ลวดที่ใส่ลงไปในช่องของแบร็คเก็ต
ซึ่งลวดก็จะมีคุณสมบัติและขนาดแตกต่างกันไปในแต่ละครั้งที่เจอกับคุณหมอ คุณหมอทำการปรับแต่งวางลวดลงไปในแบร็คเก็ต และปิดประตูเครื่องมือขังลวดไว้ทำให้เกิดแรงเคลื่อนฟัน ฟันจึงเกิดการเปลี่ยนแปลงได้
จัดฟันโลหะแบบDamon ราคาเท่าไร
ค่าใช้จ่ายมีแพ็กเกจเดียว คือ แบ่งชำระ3เดือนแรกเดือนละ 8,000บาท และครั้งต่อๆไปครั้งละ 2,000 บาท 18ถึง28 ครั้ง รวม 60,000-80,000 บาท
ไม่มีค่าติดเครื่องมือเพิ่มเติม และรวมค่ารีเทนเนอร์เรียบร้อยแล้ว
ข้อดีข้อเสีย และความแตกต่างกับการจัดฟันแบบอื่น
ข้อดีของการจัดฟันโลหะแบบดามอน
- เจ็บน้อยกว่า เนื่องจากตัวเครื่องมือไม่รัดกับลวดเคลื่อนฟันมากเกินไป
- เร็วกว่า โดยเฉพาะกรณีที่ฟันมีความซ้อนเกมาก หรือต้องเคลื่อนฟันเยอะ
- สะอาดกว่า เพราะไม่ต้องมียางมารัดอีกชั้นนึง เป็นจุดกักขังของคราบอาหาร
- ระยะนัดต่อครั้งนานกว่า ในกรณีปกติ สามารถนัดได้ 2เดือนครั้งเพื่อปรับเครื่องมือ เนื่องจากเครื่องมือสามารถให้แรงได้ต่อเนื่อง ไม่เหมือนแบบใช้ยางรัดที่แรงจะหมดต้องมาเปลี่ยนทุก 1 เดือน
ข้อด้อยของการจัดฟันโลหะแบบดามอน
- เห็นตัวเครื่องมือชัดเจน
- ราคาสูงกว่าแบบยางรัด
- ไม่มีสียางให้เลือกเปลี่ยน
เปรียบเทียบ จัดฟันโลหะแบบยางรัด กับ จัดฟันดามอน
สิ่งที่เหมือนกับจัดฟันดามอน
- มีเครื่องมือสีโลหะ ติดที่ฟันสังเกตเห็นได้ง่าย
- มีลวดใช้ในการเคลื่อนฟันเป็นหลัก
สิ่งที่ต่างกับจัดฟันดามอน
- จัดฟันดามอน จะไม่ต้องเปลี่ยนยาง คุณหมอสามารถนัดห่างมากกว่า1เดือนได้ โดยที่ฟันยังเคลื่อนอยู่
- จัดฟันดามอน ไม่ใช้ยางรัด จึงทำให้เจ็บน้อยกว่า และฟันยังเคลื่อนได้ง่ายกว่าด้วย
- จัดฟันดามอน ราคาสูงกว่าเนื่องจากอุปกรณ์ที่ใช้ยึดลวดนั้นเป็นอุปกรณ์ที่ต้องออกแบบพิเศษ
เปรียบเทียบ จัดฟันโลหะแบบดามอน กับ จัดฟันใส
สิ่งที่เหมือนกับจัดฟันใส
สามารถแก้ไขความผิดปกติต่างๆได้เหมือนกัน
สิ่งที่ต่างกับจัดฟันใส
- จัดฟันใส จะไม่มีเครื่องมือสีโลหะติดบนตัวฟัน ให้ความสวยงาม และทำความสะอาดง่ายกว่า
- จัดฟันใส จะต้องใส่เครื่องมือด้วยตัวเองอย่างน้อย 20ชั่วโมงต่อวัน เพื่อให้ฟันเคลื่อนได้ตามแผนมากที่สุด
- จัดฟันใส จะมีราคาสูงกว่า
8 ขั้นตอนการจัดฟันโลหะแบบดามอน
เมื่อทำการนัดหมายเพื่อปรึกษาจัดฟันแล้วมีขั้นตอนดังนี้
1.สัมภาษณ์เบื้องต้น
สอบถามปัญหาที่ทำให้ต้องการจัดฟัน ปัญหาข้อต่อขากรรไกร ประวัติอุบัติเหตุของฟันและใบหน้า
2.ตรวจฟัน
ตรวจนับจำนวนฟัน ลักษณะการสบฟัน เพื่อวางแผนเบื้องต้น รวมไปถึงตำแหน่งฟันผุ หินปูน ฟันคุด เพื่อส่งเคลียร์ช่องปาก
ซึ่งหลังจากตรวจฟันเสร็จแล้ว คุณหมอจะแจ้งแผนการรักษาที่สามารถเป็นไปได้ และค่าใช้จ่ายโดยประมาณเพื่อให้คนไข้ได้ตัดสินว่า จะเริ่มเข้าสู่กระบวนการจัดฟันเลยหรือไม่
3.พิมพ์ฟัน หรือ สแกนฟัน และเอกซเรย์
เมื่อคนไข้ตัดสินใจว่าจะเริ่มจัดฟัน ขั้นตอนนี้จะเป็นการเก็บข้อมูลเพื่อให้คุณหมอนำไปวางแผนการรักษาเพิ่มเติม และนัดคุยแผนการรักษาต่อไป
การพิมพ์ฟัน หรือ สแกนฟัน จะทำให้ได้แบบจำลองฟันของคนไข้ที่เป็นปัจจุบัน คุณหมอนำไปใช้วางแผนการรักษาได้และ เมื่อจัดฟันไปแล้วก็สามารถนำกลับมาเทียบความเปลี่ยนแปลงได้เช่นกัน
การเอกซเรย์ มักจะเอกซเรย์3แบบ
- Panoramic ฟิล์มซึ่งช่วยให้เราเห็นฟันทุกซี่ในช่องปาก และยังสามารถใช้ดูความผิดปกติในกระดูก และตำแหน่งฟันคุดฟันฝังได้ด้วย
- Lateral Cephalometric ฟิล์มซึ่งใช้ดูตำแหน่งฟันและกระดูกจากทางด้านข้าง มองเห็นความสมดุลของขากรรไกร และความยื่นของฟัน
- Bite Wing ฟิล์มเล็กซึ่งใช้ตรวจดูฟันผุระหว่างซอกฟัน จะใช้2ฟิล์มคือข้างซ้ายและข้างขวา
4.เคลียร์ช่องปาก
โดยทั่วไปได้แก่การอุดฟันผุ ขูดหินปูน ถอนฟัน หรือ ผ่าฟันคุด จะเยอะหรือน้อยต่างกันแล้วแต่บุคคล สำหรับผู้ที่มีปัญหาเรื่องฟันเยอะก็ให้อดทนทะยอยเคลียร์และฝึกการดูแลสุขภาพช่องปากไปด้วย เนื่องจากถ้ามีเครื่องมือจัดฟันมาบดบังแล้ว การทำความสะอาดก็จะยิ่งยากขึ้น
5.คุยแผนการรักษา
เมื่อเคลียร์ช่องปากเสร็จแล้ว พร้อมที่จะจัดฟันคุณหมอจะคุยแผนการรักษาโดยละเอียด รวมไปถึงต้องถอนฟันซี่ไหนเพื่อให้แผนการจัดฟันสำเร็จได้ ก็จะพูดคุยปรึกษากับคนไข้ในขั้นตอนนี้ รวมทั้งสรุปค่าใช้จ่ายที่แน่นอนในแผนการจัดฟันที่เลือกด้วย
6.ติดเครื่องมือจัดฟัน (Damon Bracket)
มักจะเริ่มจากการติดเครื่องมือที่ฟันบนก่อน แล้วจึงนัดมาติดฟันล่างอีกครั้งหนึ่ง เพื่อให้คนไข้ได้ปรับตัว แต่ในบางกรณีคนไข้เคยจัดฟันมาแล้ว อาจจะสามารถติดเครื่องมือพร้อมกันบนและล่างได้ ถ้าการสบฟันไม่ได้มีปัญหา
7.ปรับเครื่องมือ
ทุก1-2เดือนคนไข้จะได้รับนัดหมายเพื่อปรับลวดจัดฟัน ทำให้เกิดแรงเคลื่อนฟันอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งได้ตรวจดูความผิดปกติต่างๆระหว่างการจัดฟันด้วย
กรณีของ Damon ช่วงแรกคุณหมอจะนัดทุก1เดือนก่อน เมื่อคนไข้สามารถดูแลและปรับตัวกับเครื่องมือได้แล้ว คุณหมอก็จะนัดทุก2เดือน
8.ถอดเครื่องมือจัดฟัน
เมื่อฟันเคลื่อนเรียบร้อยตามแผนและคนไข้พึงพอใจแล้ว จะเตรียมถอดเครื่องมือจัดฟันออก โดยที่ “ทุกเคส” หลังถอดเครื่องมือแล้วจะต้องใส่รีเทนเนอร์เสมอ เพื่อให้ฟันคงอยู่ในตำแหน่งเดิมต่อไป
ข้อปฏิบัติในระหว่างการจัดฟันโลหะ
- หลีกเลี่ยงการเคี้ยวอาหารแข็ง เหนียวและกรอบทั้งหลาย เช่น การเคี้ยวก้อนน้ำแข็ง ปลาหมึก ถั่ว ลูกอม ท้อฟฟี่ และหมากฝรั่ง เพราะจะทำให้เครื่องมือจัดฟันหลุดได้
- การรับประทานผัก ผลไม้ ควรตัดแบ่งเป็นชิ้นเล็กพอคำ และเคี้ยวด้วยฟันกรามข้างหลัง ควรเลือกรับประทานของอ่อน ๆ
- ในระยะแรกของการจัดฟันมักจะเจ็บฟันและอาจมีแผลเกิดขึ้นในช่องปาก ซึ่งอาการจะค่อย ๆ ทุเลาลงในสัปดาห์ที่ 2 การลดการระคายเคืองโดยนำขี้ผึ้งที่ได้รับจากทันตแพทย์ทาปิดทับบริเวณที่ แหลมคมและการดื่มน้ำให้มาก จะทำให้แผลหายเร็วขึ้น
- ถ้ามีลวดเส้นเล็ก ๆ งอมาแทงริมฝีปากหรือแก้ม ให้ใช้ของไม่มีคม เช่น ยางลบปลายดินสอเช็ดแอลกอฮอล์ กดปลายลวดเข้าไป
- แปรงฟันทุกครั้งหลังรับประทานอาหาร เพื่อลดการเกิดฟันผุในระหว่างการจัดฟัน และควรใช้อุปกรณ์ทำความสะอาดซอกฟันร่วมด้วยเสมอ แนะนำให้ใช้ยาสีฟัน และน้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ จะช่วยป้องกันฟันผุได้
- ในระหว่างการจัดฟันควรพบทันตแพทย์เพื่อขูดหินปูน ทำความสะอาดฟันและตรวจฟันผุทุก ๆ 6 เดือน
- ระมัดระวังในคนไข้ที่เป็นนักกีฬา อาจจะใส่mouth guard ป้องกันการล้มกระทบกระแทกฟัน
ข้อมูลจาก สมาคมทันตแพทย์จัดฟันแห่งประเทศไทย
บทความที่เกี่ยวข้อง 7วิธีทำความสะอาดในคนไข้จัดฟัน
รีวิวจัดฟันแบบดามอน
จัดฟันโลหะแบบดามอนมีจุดเด่นที่เจ็บน้อยกว่า ฟันเคลื่อนเร็วกว่า และทำความสะอาดได้ง่ายกว่า และไม่ต้องถอดหรือใส่ด้วยตัวเองเหมือนกับจัดฟันใส เป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับการจัดฟัน เราลองมาดูผลงานก่อนและหลังจัดฟันกัน
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการจัดฟันแบบโลหะ
เหล็กจัดฟันหลุด (Bracket) มีค่าใช้จ่ายมั้ย
ดามอนเป็นเครื่องมือที่คุณหมอจะต้องคิดค่าใช้จ่าย ถ้ามีการหลุดค่าใช้จ่ายในการติดใหม่จะอยู่ที่ 1,000บาท แต่ปกติแล้วส่วนที่หลุดจะเป็นส่วนของ Tube หรือเครื่องมือที่ติดที่ฟันกรามซึ่งส่วนนั้นคุณหมอจะติดให้ฟรีใน3ตัวแรก
แต่ถ้าไม่มั่นใจว่า เครื่องมือที่หลุดเป็นแบบใด ขอให้คนไข้เก็บไว้ก่อนอย่างเพิ่งทิ้งไป แล้วนัดเข้ามาพบคุณหมออีกทีหนึ่ง เพื่อพิจารณาว่าจะติดตัวเก่าที่หลุด หรือใช้เครื่องมือตัวใหม่เลย
เหล็กจัดฟันหลุดทำอย่างไร
อันดับแรกเก็บเครื่องมือนั้นไว้ก่อน เพราะบางครั้งเป็นเครื่องมือพิเศษที่ใช้เฉพาะเคส จากนั้นแจ้งไปที่แอดมินเพื่อนัดหมายเข้ามาติดใหม่ หรือตัดลวดถ้าเป็นปลายทิ่มแก้มเนื่องจากเครื่องมือหลุด
โดยทั่วไปเครื่องมือที่หลุดไปคุณหมอจะติดตัวใหม่ให้ ไม่ได้ใช้ตัวเก่าที่หลุด แต่เครื่องมือพิเศษบางชนิดจะมีวิธีที่ทำให้ติดกลับไปใหม่ได้ อย่างไรถ้ามีเครื่องมือหลุดก็เก็บมาให้คุณหมอดูก่อน
ระยะเวลาที่ใช้ในการจัดฟันนานแค่ไหน
บทความที่เกี่ยวข้อง อยากจัดฟันเสร็จเร็วขึ้น เราช่วยได้อย่างไรบ้าง
คำถามที่พบบ่อย
บทความที่เกี่ยวข้อง ถาม-ตอบ เรื่องการจัดฟัน คำถามที่พบบ่อย
โปรโมชันจัดฟันแบบดามอน
จ่ายครั้งแรกเพียง499บาท เพื่อรับสิทธิ์พิเศษ 10รายการ รวมมูลค่า 10,000 บาท (รายละเอียดด้านล่าง) และผ่อนชำระ 8,000บาท 3 ครั้ง จากนั้น ผ่อนชำระ 2,000บาท ต่อครั้ง จำนวน18ถึง28ครั้ง
ฟรี!!! ถ่ายรูปในช่องปาก
ฟรี!!! พิมพ์ปาก
ฟรี!!! เอกซเรย์ฟิล์มใหญ่
ฟรี!!! เอกซเรย์ฟิล์มเล็ก (เช็คฟันผุซอกฟัน)
ฟรี!!! วางแผนการรักษา
ฟรี!!! ติดเครื่องมือหลุด3ตัวแรก(เครื่องมือบริเวณฟันกราม)
ฟรี!!! เอกซเรย์ติดตามผลการจัดฟัน
ฟรี!!! รีเทนเนอร์
ฟรี!!! จัดฟันต่อหลังจ่ายครบแล้ว
ฟรี!!! ค่าถอดเครื่องมือ
ไม่มีค่าใช้จ่ายอื่นๆ ยิบย่อยให้กวนใจ ราคาค่าใช้จ่าย ต่อเดือนชัดเจน
สำคัญมาก!!! ถ้าขาดนัดเกิน2เดือน ขอสงวนสิทธิ์ ไม่ฟรีรีเทนเนอร์
ใส่ความเห็น